«У XXI стагоддзі недапушчальна, каб жанчыны і дзяўчынкі працягвалі падвяргацца гвалту, пераследу, згвалтаванням, калецтвам альбо прымусу да ўступлення ў шлюб»

- Сумесная заява Еўрапейскай камісіі і Высокага прадстаўніка Жазэпа Барэля

Сёння мы адзначаем Міжнародны дзень барацьбы за ліквідацыю гвалту ў адносінах да жанчын, дэманструючы нашу салідарнасць з ахвярамі, і мы запускаем 16 дзён працы па спыненні гендарнага гвалту. Гэта таксама другая гадавіна Трэцяга плана дзеянняў ЕС па гендарных пытаннях.

«Кожныя 11 хвілін жанчыну ці дзяўчыну забіваюць у сябе дома»  

- Жанчыны ААН

ЕС асуджае ўсе віды гвалту ў адносінах да жанчын. Але сёлета ЕС надае асаблівую ўвагу гвалту ў адносінах да жанчын у зонах канфліктаў і гуманітарных крызісных сітуацыях. Ва Украіне, а таксама ў М'янме, Афганістане, Емене, Дэмакратычнай Рэспубліцы Конга, Цэнтральнаафрыканскай Рэспубліцы, Паўднёвым Судане і Эфіопіі і іншых дзяржавах, якія сутыкаюцца з вайной і канфліктамі, многія жанчыны і дзяўчынкі сутыкаюцца з пастаяннай пагрозай і сэксуальным і гендарным гвалтам. ЕС адданы прадухіленню і забеспячэнню адказнасці за гэтыя агідныя злачынствы, якім не павінна быць месца нідзе ў свеце.

У сакавіку 2022 года Камісія прапанавала новую дырэктыву аб барацьбе з гвалтам у адносінах да жанчын і гвалтам у сям'і. Упершыню ў ёй будуць устаноўлены абавязковыя правілы ЕС для комплекснага вырашэння праблемы гвалту, у тым ліку гвалт у інтэрнэце.

«50% дзяўчын сказалі, што яны сутыкаюцца з дамаганнем праз інтэрнэт у большай ступені, чым на вуліцы»

– Plan International

Ва ўсім свеце 38% жанчын зазналі гвалт у інтэрнэце, а маладыя жанчыны ва ўзросце ад 18 да 24 гадоў знаходзяцца ў асабліва ўразлівым становішчы. Гвалт у інтэрнэце таксама з'яўляецца адной з галоўных прычын гендарнага лічбавага разрыву ва ўсім свеце, не дазваляючы жанчынам прасоўвацца наперад у галінах навукі, тэхнікі, інжынерыі і матэматыкі (STEM).

ЕС працягвае падтрымліваць ініцыятывы грамадзянскай супольнасці па прадухіленні гендарнага гвалту і барацьбе з ім у рамках групы Daphne Праграмы Грамадзяне, роўнасць, правы і каштоўнасці (CERV), а ў наступным годзе ён створыць сетку па прадухіленні гендарнага гвалту і гвалту ў сям'і для аб'яднання дзяржаў-членаў ЕС і зацікаўленых бакоў і стварэння супольнасці практыкі.

Знешнія абавязацельствы ЕС адлюстраваны ў Трэцім плане дзеянняў па гендарных пытаннях (GAP III), у якім змяшчаецца заклік да прыняцця смелых мер па ліквідацыі структурных прычын гендарнай няроўнасці. Праз супрацоўніцтва і падтрымку на міжнародных форумах і ў рамках палітычнага дыялогу з краінамі ўсяго свету. Да 2022 года 70% новых дзеянняў ЕС садзейнічалі дасягненню гендарнай роўнасці, з тым каб дасягнуць узроўню 85% да канца 2025 года. ЕС хоча стаць вядучай сілай па ўсіх прыярытэтах GAP III, у тым ліку па пытаннях Жанчын, міру і бяспекі.

Напрыклад, пасля прыходу да ўлады руху "Талібан" у Афганістане ў жніўні 2021 года ЕС падтрымаў стварэнне Форума для афганскіх жанчын-лідэраў, з тым каб даць ім платформу для ўдзелу ў палітычным працэсе і ў распрацоўцы палітыкі.

Гендарная няроўнасць пагаршаецца ў перыяды канфліктаў і крызісаў, і нястомная праца жанчын па дасягненні міру, бяспекі і дэмакратыі ўвесь час супрацьдзейнічае пагрозам і гвалту ва ўсім свеце. Напрыклад, нядаўна ў Іране, дзе мірныя пратэсты, у асноўным узначаленыя маладымі жанчынамі, былі абмежаваныя празмернай і смяротнай сілай.

Жанчыны з асяроддзя LGBTIQ+ таксама сутыкаюцца з камбінаванымі формамі гвалту, стыгматызацыі і дыскрымінацыі: яны становяцца мішэнню як жанчыны, але таксама зыходзячы з іх сэксуальнай арыентацыі, гендарнай ідэнтычнасці, самавыяўлення ці палавых асаблівасцяў. Напрыклад, лесбіянкі становяцца ахвярамі так званых "выпраўляльных згвалтаванняў".

«Па ўсім свеце 22% краін па-ранейшаму крыміналізуюць аднаполыя адносіны па ўзаемнай згодзе паміж жанчынамі, і толькі ў адной з 10 краін трансгендарных людзей абараняюць ад дыскрымінацыі».

- ААН жанчыны/Упраўленне Вярхоўнага камісара Арганізацыі Аб'яднаных Нацый па правах чалавека.

ЕС выказвае салідарнасць з ахвярамі гвалту. Акрамя таго, ініцыятыва Spotlight ЕС-ААН паказала, што перамены з'яўляюцца магчымымі шляхам паляпшэння жыцця мільёнаў жанчын і дзяўчынак ва ўсім свеце, а менавіта праз больш абгрунтаванае нацыянальнае заканадаўства, палітыку і інстытуты, умацаванне мясцовых службаў падтрымкі і прафілактыкі на ўзроўні суполак.

ЕС заклікае да смелых і адзіных дзеянняў на ўсіх узроўнях па выкараненні гвалту ў адносінах да жанчын у нашых грамадствах. Давайце ўсе далучымся да гэтага глабальнага закліку сёння і кожны дзень і будзем уносіць свой уклад у стварэнне свету, у якім кожная жанчына і дзяўчынка будуць мець роўныя магчымасці, правы і абавязкі.

І ў гэты канкрэтны дзень давайце разам #OrangeTheWorld і пададзім моцны сігнал СПЫНІЦЬ гвалт у дачыненні да жанчын!

Мы павінны дзейнічаць зараз дзеля свету гендарнай роўнасці.