На тыдні высокага ўзроўню ГА ААН лідары з усяго свету могуць сабрацца ў Нью-Ёрку, каб абмеркаваць самыя актуальныя глабальныя пытанні – як у рамках самой Генеральнай Асамблеі, так і падчас шматлікіх паралельных мерапрыемстваў і двухбаковых сустрэч. Я прыму ў ёй удзел разам са старшынямі Савета і Камісіі, а таксама шэрагам членаў Еўрапейскай камісіі і міністраў замежных спраў краін ЕС.

ЕС надае ААН вялікае значэнне

Высокі ўзровень еўрапейскай дэлегацыі адлюстроўвае важнасць, якую мы надаем ААН у гэтыя складаныя для шматбаковай сістэмы часы. Куды ні зірні, пашыраюцца расколы, а глабальнага лідарства альбо няма, альбо яго недастаткова, альбо ў ім назіраецца раскол. Парадаксальна, але свет робіцца ўсё больш шматпалярным, але пры гэтым усё менш шматбаковым. Усюды расце канфрантацыя, а супрацоўніцтва ўсё менш. Гэтую тэндэнцыю трэба пераламаць.

ЕС хоча не толькі захаваць ААН і шматбаковую сістэму, але і мадэрнізаваць і ўмацаваць сусветны парадак, які заснаваны на правілах і абапіраецца на каштоўнасці Усеагульнай дэкларацыі правоў чалавека. У часы, калі іншыя спрабуюць перакроіць светапарадак на аснове неліберальных каштоўнасцяў, ЕС і ААН як ніколі трэба згуртавацца.

У часы, калі іншыя спрабуюць перакроіць светапарадак на аснове неліберальных каштоўнасцяў, ЕС і ААН як ніколі трэба згуртавацца.

Гэты тыдзень праводзіцца ў сапраўды пераломны для міру і шматбаковай сістэмы момант. Сваёй агрэсіўнай вайной супраць Украіны Расія – ядзерная дзяржава і пастаянны член Савета Бяспекі ААН – патаптала Статут ААН. Нягледзячы на неаднаразовыя заклікі Генеральнай Асамблеі ААН да выканання яе абавязацельстваў, Расія не дае Савету Бяспекі выконваць сваю ролю – не толькі ва Украіне, але і ў іншых месцах, ставячы пад пагрозу давер да ўсёй сістэмы Арганізацыі Аб'яднаных Нацый. Каб аднавіць унікальную легітымнасць ААН, неабходна тэрмінова зрабіць Савет Бяспекі больш прадстаўнічым, у адпаведнасці са зменамі, якія адбываюцца ў свеце і ў прыватнасці, каб даць голас Афрыцы.

У гэтым годзе мы зноў скарыстаемся магчымасцямі тыдня высокага ўзроўню, каб выказаць нязменную падтрымку Украіне і аб'яднаць краіны з усіх канцоў свету ў абарону Статута ААН і для выказвання нязгоды з расійскім нэаімперыялізмам. Нам нельга вяртацца да свету, дзе мае рацыю той, хто мацнейшы. Гэта паставіць пад пагрозу бяспеку ўсіх нацый, буйных і малых, асабліва маладых і якія развіваюцца.

Нам нельга вяртацца да свету, дзе мае рацыю той, хто мацнейшы. Гэта паставіць пад пагрозу бяспеку ўсіх нацый, буйных і малых, асабліва маладых і якія развіваюцца.

Вайна Расіі супраць адной з найбуйнейшых жытніц свету, якая пачалася пасля пандэміі COVID-19, пагражае глабальнай харчовай бяспецы і пагаршае сусветны крызіс кошту жыцця. Гэта закранае ўсе краіны, але асабліва – самыя слабыя і бедныя з іх. У жніўні 2022 года ААН адыграла вырашальную ролю ў тым, каб аблегчыць гэтыя пакуты, з дапамогай Чарнаморскай збожжавай ініцыятывы. Аднак у ліпені гэтага года Расія вырашыла выйсці з гэтай здзелкі. Мы з Генеральным сакратаром ААН Гутэрышам абмяркуем шляхі і сродкі яе аднаўлення.

Мэты ў галіне ўстойлівага развіцця ў цэнтры ўвагі ГА ААН

У выніку нават некаторыя паспяхова кіраваныя краіны зараз маюць сур'ёзныя даўгавыя праблемы, і бюджэтныя магчымасці для інвеставання ў сацыяльную сферу, экалагічныя пераўтварэнні, ахову здароўя і адукацыю скарачаюцца. Гэтае пытанне будзе цэнтральным цягам Тыдня высокага ўзроўню ў гэтым годзе – у панядзелак і аўторак пройдзе Саміт па мэтах у галіне ўстойлівага развіцця. Цяпер сярэдзіна перыяду рэалізацыі ўстаноўленага ў 2015 годзе Парадаку дня на перыяд да 2030 года, а толькі 12% мэт у галіне ўстойлівага развіцця выкананы. Саміт закліканы вярнуць тэмпы рэалізацыі гэтых мэт да планавых.

Для выдзялення капіталу, неабходнага для паскарэння рэалізацыі Парадаку дня на перыяд да 2030 года і экалагічных пераўтварэнняў, патрэбны глыбокія рэформы сусветнай фінансавай сістэмы. Многія краіны лічаць гэтую сістэму несправядлівай, паколькі бюджэтныя рэсурсы даступны багацейшым краінам, а краіны, якія развіваюцца, усё больш апынаюцца ў пазыковай пастцы. Трэба тэрмінова дапамагчы ім выбрацца з яе, пашырыць для краін, якія развіваюцца, спецыяльныя правы запазычання (СДР) і абмеркаваць варыянты сур'ёзнага рэфармавання сусветнай фінансавай архітэктуры. Нам трэба прапанаваць абгрунтаваныя, рэальныя глабальныя рашэнні, калі мы не хочам, каб усё больш нашых партнёраў, якія развіваюцца, звярталіся па альтэрнатывы да Кітая і Расіі.

Ужо не глабальнае пацяпленне, а глабальнае закіпанне

І ўсё гэта адбываецца ў момант, калі, як сказаў на днях Генеральны сакратар ААН Гутэрыш, адбываецца ўжо не глабальнае пацяпленне, а "глабальнае закіпанне". Напярэдадні 28-й Канферэнцыі Бакоў Рамачнай канвенцыі ААН аб змяненні клімату, якая пройдзе ў снежні ў ААЭ, Саміт па кліматычных мэтах у гэтую сераду будзе вырашальным момантам для падрыхтоўкі смелых і аператыўных рашэнняў, якія дазволяць выканаць абяцанні Парыжскага пагаднення. Калі рашуча не пераламаць бягучыя тэндэнцыі, у прыватнасці, калі найбуйнейшыя крыніцы выкідаў у свеце істотна не павялічаць маштаб сваіх мэт, будучым пакаленням, верагодна, будзе нанесена непапраўная шкода. У сувязі з гэтым ЕС прыняў на сябе маштабныя абавязацельствы ў рамках пакета мер "Гатовы да 55". І зараз трэба іх аператыўна рэалізаваць.

Калі рашуча не пераламаць бягучыя тэндэнцыі, у прыватнасці, калі найбуйнейшыя крыніцы выкідаў у свеце істотна не павялічаць маштаб сваіх мэт, будучым пакаленням, верагодна, будзе нанесена непапраўная шкода.

Я, як заўсёды, таксама скарыстаюся магчымасцю правядзення двухбаковых сустрэч з многімі калегамі з усяго свету і паўдзельнічаю ў міністэрскай сустрэчы для падрыхтоўкі Саміту будучыні ў наступным годзе; выступлю разам з егіпецкім бокам сустаршынёй Глабальнага антытэрарыстычнага форуму і прыму ўдзел у іншых сустрэчах з міжнароднымі партнёрамі.

Акцэнт на блізкаўсходні мірны працэс

Сёлета я зраблю акцэнт на блізкаўсходні мірны працэс, у прыватнасці, правяду ў панядзелак сустрэчу "Ініцыятыва Дня міру для блізкаўсходняга мірнага працэсу", на якой я выступлю адным са старшыняў поруч з Лігай арабскіх дзяржаў, Каралеўствам Саудаўская Аравія, Егіптам і Іарданіяй, у мэтах аднаўлення Арабскай мірнай ініцыятывы 2002 года. ЕС вітае збліжэнне шэрагу арабскіх краін з Ізраілем, аднак мірнае пагадненне паміж Ізраілем і палестынцамі пакуль так і не заключана.

ЕС вітае збліжэнне шэрагу арабскіх краін з Ізраілем, аднак мірнае пагадненне паміж Ізраілем і палестынцамі пакуль так і не заключана.

Некалькі дзён таму споўнілася трыццаць гадоў з дня падпісання пагадненняў у Осла. Аднак гэтая гадавіна прайшла практычна незаўважанай з-за поўнага тупіку ў перамовах паміж ізраільцянамі і палестынцамі. Нас усё больш турбуе сітуацыя на акупаваных тэрыторыях у сувязі з пашырэннем ізраільскай каланізацыі: колькасць пасяленцаў вырасла з 280 тысяч у 1993 годзе да 700 тысяч сёння. Міжнародная супольнасць працягвае выступаць за рашэнне "Дзве дзяржавы для двух народаў", аднак сітуацыя на месцах робіць яго ўсё больш няздзейсным. Мы павінны знайсці спосабы захавання міжнароднага права і рэзалюцый ААН і аднаўлення перамоў паміж Ізраілем і палестынцамі. Падчас Тыдня высокага ўзроўню мы будзем вывучаць шляхі прасоўвання ў гэтым напрамку.

Свету тэрмінова патрэбна шматбаковая сістэма, якая функцыянуе. На працягу ўсяго гэтага тыдня прадстаўнікі ЕС будуць прыкладаць усе намаганні для прасоўвання ў гэтым напрамку.