Зразумела, што з мінулай суботы практычна ўся мая ўвага была прысвечана наступствам тэрарыстычнага нападу ХАМАС на Ізраіль. Ад імя 27 краін ЕС мы неадкладна самым рашучым чынам асудзілі гэтыя атакі і выказалі салідарнасць з Ізраілем, прызнаючы яго права на самаабарону ў адпаведнасці з міжнародным правам.

Рашучае асуджэнне тэрарызму ХАМАС

У прыватнасці, я правёў гутарку з Міністрам замежных спраў Ізраіля Элі Каэнам, каб выказаць яму салідарнасць з боку ЕС, наша рашучае асуджэнне тэрарызму ХАМАС і неабходнасць захавання міжнароднага гуманітарнага права, каб пазбегнуць далейшых ахвяр сярод мірнага насельніцтва. Я таксама правёў гутарку з палестынскім Прэм'ер-міністрам Мухамедам Штае, звярнуўшыся да Палестынскай нацыянальнай адміністрацыі з просьбай садзейнічаць спыненню ваенных дзеянняў.

У нядзелю я прыбыў у Аман, каб выступіць сустаршыняваць на 27-м пасяджэнні Сумеснага Савета ЕС і Савета супрацоўніцтва арабскіх дзяржаў Персідскага заліва (ССАГП), а таксама паўдзельнічаць у двухбаковых сустрэчах з уладамі Амана і іншымі партнёрамі з боку ССАДП.

Ва ўсіх размовах цэнтральнай тэмай быў крызіс на Блізкім Усходзе. Гэтая сустрэча паміж еўрапейцамі і нашымі партнёрамі з ліку краін Персідскага заліва не магла быць шэраговай. У нас з калегамі з ССАДП адбылася грунтоўная і адкрытая гутарка. Нягледзячы на бясспрэчныя адрозненні ў поглядах, мы змаглі сысціся ў шэрагу важных пытанняў, што знайшло адлюстраванне ў заяве сустаршыняў, дзе мы асудзілі любыя напады на мірнае насельніцтва, запатрабавалі неадкладнага вызвалення закладнікаў і захавання міжнароднага гуманітарнага права, уключаючы доступ мірнага насельніцтва Газы да вады, харчавання і электраэнергіі.

Міністры краін ЕС і ССАДП таксама падтрымалі працу па аднаўленні блізкаўсходняга мірнага працэсу і пошуку рашэння на аснове канцэпцыі "дзвюх дзяржаваў", якую яшчэ да цяперашняга крызісу пачалі Саудаўская Аравія, Еўрапейскі саюз і Ліга арабскіх дзяржаў у супрацоўніцтве з Егіптам і Іарданіяй. Мы таксама падкрэслілі важнасць працягу аказання палестынскаму насельніцтву фінансавай падтрымкі праз Блізкаўсходняе агенцтва ААН для дапамогі палестынскім бежанцам і арганізацыі прац (БАДАП) і Палестынскую нацыянальную адміністрацыю.

Карыстаючыся тым, што ў Аман сабралася шмат маіх еўрапейскіх калег, я склікаў нефармальнае пасяджэнне Савета па замежных справах пасля сустрэчы ЕС і ССАДП. Некаторыя міністры прысутнічалі асабіста, іншыя ж далучыліся да нас са сваіх сталіц па відэасувязі. Нам было асабліва важна абмяняцца меркаваннямі, бо гэта было першае пасяджэнне пасля суботніх падзей.

Дакладнае размежаванне ХАМАС і палестынскага насельніцтва

Міністры краін ЕС узгаднілі асноўныя высновы па выніках сустрэчы з ССАДП. Мы пацвердзілі сваю салідарнасць з Ізраілем і абмеркавалі далейшыя захады, накіраваныя на прадухіленне распаўсюджання канфлікту па рэгіёне і на абарону мірнага насельніцтва. Мы таксама абмеркавалі будучыню нашых адносін з Палестынскай нацыянальнай адміністрацыяй. Усе мае калегі з ЕС выразна размяжоўваюць ХАМАС і палестынскі народ з Нацыянальнай адміністрацыяй.

Мы лічым ХАМАС тэрарыстычнай арганізацыяй, што пацвярджаецца падзеямі мінулай суботы. Аднак, зразумела, было б памылкай лічыць тэрарыстамі ўсіх палестынцаў, і любыя віды калектыўнага пакарання з нашага боку супярэчылі б не толькі міжнароднаму гуманітарнаму праву, але і нашым інтарэсам і інтарэсам будучага міру. Гэта было б падарункам для ХАМАС і паставіла б пад пагрозу нашыя партнёрскія адносіны з арабскім светам і давер да нас на сусветнай арэне.

Еўрапейскі Камісар Ленарчыч, які прымаў удзел у сустрэчы ЕС і ССАДП, ясна даў зразумець, што перспектывы гуманітарнай дапамогі ў любым выпадку пад сумненне не ставяцца. У частцы ж супрацоўніцтва ў мэтах развіцця, падтрымкі Палестынскай нацыянальнай адміністрацыі і фінансавання структур ААН, якія аказваюць паслугі палестынцам, пераважная большасць міністраў замежных спраў краін ЕС адхілілі заяву аб неадкладным прыпыненні плацяжоў і віталі наступныя тлумачэнні Еўрапейскай камісіі. Яны падтрымалі прапанову правесці праверку мэтавага выкарыстання сродкаў еўрапейскіх падаткаплацельшчыкаў і непрымянення іх у якім-небудзь выглядзе для падтрымкі тэрарыстычнай дзейнасці. 

“Многія з маіх калег падкрэслівалі, што зараз як ніколі важна ўмацоўваць памяркоўныя сілы, гатовыя працаваць над мірным вырашэннем канфлікту перамоўным шляхам”.

Варварскі напад ХАМАС выклікаў рашучую рэакцыю з боку Арміі абароны Ізраіля, што нядзіўна. Маштаб разбурэнняў і ахвяр у Газе хутка расце; больш за 400 000 чалавек ужо падвергліся ўнутранаму перамяшчэнню, гуманітарнае становішча жахлівае. Мы з ААН падтрымліваем намаганні Егіпта па аказанні гуманітарнай дапамогі мірнаму насельніцтву Газы.

Трэба разарваць заганнае кола тэрактаў і адплаты

Вось ужо чацвёрты раз з 2007 года ў Газе я з'яўляюся сведкам вайны з яе заганным колам усё больш смертаноснага тэрарызму і адплаты. Гэтаму трэба пакласці канец. Мы ўжо некалькі дзесяцігоддзяў заклікаем да вырашэння канфлікту на аснове мадэлі дзвюх дзяржаў: Ізраіля і суверэннай дзяржавы Палестына, якія суседнічалі б у міры і бяспецы, са сталіцай абедзвюх дзяржаў у Іерусаліме. Пакуль гэтыя захады застаюцца абсалютна беспаспяховымі. Давайце аб'яднаем нашы намаганні з усімі адпаведнымі рэгіянальнымі і міжнароднымі сіламі, каб нарэшце выпрацаваць доўгатэрміновае палітычнае рашэнне.