Еўропа і свет маюць патрэбу ў перамозе Украіны
24 лютага 2022 года, калі Расія ўвяла сотні тысяч салдат ва Украіну, стала пачаткам найбуйнейшага геапалітычнага землятрусу. На працягу двух гадоў Еўропа жыве са змрочнай рэальнасцю самай маштабнай агрэсіўнай вайны на кантыненце з часоў Другой сусветнай вайны і з масавымі жахлівымі зверствамі.
Тое, што робіць Расія, з'яўляецца класічным прыкладам імперскай і каланіяльнай агрэсіі ў стылі дзевятнаццатага стагоддзя. Украіна перажывае тое, што ў мінулым жорстка перажывалі многія іншыя краіны. Для Расіі гэтая вайна ніколі не была звязана з нейтралітэтам Украіны, пашырэннем НАТА, абаронай рускамоўнага насельніцтва ці якімі-небудзь іншымі сфабрыкаванымі падставамі.
Прэзідэнт Расіі Уладзімір Пуцін неаднаразова заяўляў, што Украіны не існуе як нацыі і што ўкраінская ідэнтычнасць з'яўляецца штучнай. Вайна накіравана выключна на знішчэнне незалежнай краіны, заваёву земляў і аднаўленне панавання над народам, які вырашыў быць гаспадаром свайго лёсу. Імперскія амбіцыі Расіі, несумненна, знаёмыя многім краінам свету, якія раней падвяргаліся каланіяльнаму кіраванню і прыгнёту.
Наступствы расійскай агрэсіі супраць Украіны адчуваюцца далёка за межамі Еўропы. Вайна паўплывала на харчовую бяспеку і цэны на энерганосьбіты і суправаджалася масавымі кампаніямі па дэзінфармацыі і палітычнай дэстабілізацыі. Гэтыя ўзрушэнні былі сапраўды глабальнымі. Пуцін адкрывае свет, які становіцца ўсё больш транзакцыйным. Ён размясціў групу «Вагнер» у Афрыцы, дэстабілізаваў іншыя краіны з дапамогай дзяржаўных пераваротаў і ўдзельнічаў у эканамічным прымусе праз пагрозу голаду, прапаноўваючы збожжа, якое ён сам зрабіў дэфіцытным, сістэматычна спальваючы палі на Украіне, наносячы ўдары па інфраструктуры захоўвання і блакуючы важныя марскія экспартныя маршруты.
Такім чынам, вайна і яе наступствы датычацца кожнай краіны. Калі Расія атрымае перамогу, гэта стане вельмі небяспечным сігналам аб тым, што "хто мацнейшы, той і мае рацыю". У кожнай агрэсіўнай дзяржавы ва ўсім свеце ўзнікне спакуса пайсці па шляху Расіі. Калі агрэсія ў канчатковым выніку акупіцца, чаму б усім тым, у каго ёсць тэрытарыяльныя прэтэнзіі да сваіх суседзяў, не дзейнічаць у адпаведнасці з імі? Вось чаму ў інтарэсах многіх краін Азіі, Афрыкі і Лацінскай Амерыкі, каб Украіна выйграла вайну.
У канчатковым выніку, гэтая не вайна "Захаду супраць астатніх". Падтрымліваць Украіну – не значыць быць "празаходнім". Гэта значыць не прымаць вайну і тэрор. Гэта значыць адстойваць прынцып міжнародных адносін, заснаваных на ўзаемнай павазе, і падтрымліваць права ўкраінцаў на бяспеку і свабоду. Украіна і Еўрапейскі саюз падзяляюць погляды на міжнародныя адносіны ў дваццаць першым стагоддзі, якія прама супрацьлеглыя поглядам пуцінскай Расіі. Наша бачанне заснавана на міжнародным праве, павазе і ўзаемнай выгадзе, а не на прымусе, хабарніцтве і страху.
Ніхто, як мы, не зацікаўлены ў найхутчэйшым спыненні гэтай вайны і вяртанні міру на наш кантынент. Для дасягнення гэтай мэты Украіна прапанавала формулу міру з дзесяці пунктаў, якую ЕС цалкам падтрымлівае, якая не толькі прадугледжвае спыненне баявых дзеянняў, але таксама ўключае прапановы па ўмацаванні харчовай бяспекі, ядзернай бяспекі, аховы навакольнага асяроддзя, энергетычнай бяспекі, міжнароднага правасуддзя, абароны правоў чалавека і захавання Статута ААН.
Гэтая формула з'яўляецца адзінай наяўнай сур'ёзнай мірнай прапановай, і мы заклікаем усе краіны, прыхільныя да міру, далучыцца да нас і ператварыць яе ў жыццё. Цяпер Украіна арганізуе Глабальны саміт міру ў Швейцарыі, і ЕС актыўна падтрымлівае гэты працэс. Лідары ўсяго свету будуць працаваць над дасягненнем пагаднення па агульным бачанні справядлівага міру ва Украіне на аснове Статута ААН. Тады Расіі будзе прадстаўлена гэтая кансалідаваная пазіцыя, якая прадстаўляе сусветную большасць, і ў яе не застанецца іншага выбару, акрамя як дзейнічаць добрасумленна.
Вайна ідзе ўжо трэці год, і нашае пасланне – гэта заклік да стойкасці перад абліччам агрэсіі і тэрору. Мы не можам дапусціць і не дапусцім, каб агрэсія была ўзнагароджана ў XXI стагоддзі; замест гэтага мы мабілізуемся супраць гэтага. Адзіны спосаб дамагчыся справядлівага міру – гэта ўзмацніць падтрымку Украіны. ЕС зрабіў менавіта гэта ў апошнія месяцы і мае намер яшчэ больш павялічыць дапамогу ў 2024 годзе.
Наша агульная мэта – зрабіць так, каб Украіна магла пераламаць ход вайны на сваю карысць і як мага хутчэй дасягнуць справядлівага міру. Сусветная падтрымка мае вырашальнае значэнне для дасягнення гэтага выніку. Захаванне міжнароднага права адпавядае інтарэсам усіх, а супрацоўніцтва з'яўляецца найвышэйшым прыярытэтам. Не павінна быць вяртання да цёмнага мінулага ваеннай агрэсіі, імперыялізму і каланіялізму – ні ў Еўропе, ні ў якім-небудзь іншым рэгіёне.