Svijet obiluje dobrim i lošim, veselim i tužnim stvarima, a profesionalno novinarstvo ih sve mora odražavati. Sveobuhvatno i adekvatno medijsko izvještavanje ne samo da pruža potpunu sliku istine o dešavanjima oko nas, već se i suprotstavlja polarizaciji i ignorisanju vijesti uslijed stalnog protoka negativnih vijesti zbog kojih ljudi za utjehu pribjegavaju emisijama o kuhanju i društvenim mrežama.

Zašto konstruktivno novinarstvo?

Studije pokazuju da se mainstream mediji fokusiraju na negativne, senzacionalističke vijesti, što je jedan od glavnih razloga zašto ih ljudi izbjegavaju. Zbog toga, mainstream mediji gube publiku i mnogi u konačnici dolaze do vijesti putem društvenih medija i aplikacija za razmjenu poruka. Osim toga, pokazalo se da tradicionalni medijski pristup po kojem nasilje i smrt dobivaju najviše pažnje dovodi do pasivizacije građana i njihovog beznađa.

S druge strane, pokazalo se da konstruktivno novinarstvo u praksi vraća publiku i dodatno pozitivno utiče na društva. Nije to novinarstvo koje oslikava nerealnu stvarnost, već činjenično, kritičko i profesionalno novinarstvo, s tim da je težište na pozitivnom. Zapravo odražava ko, šta, kada i zašto, kao što to radi i tradicionalno novinarstvo, s tim da postavlja pitanje „šta sada“ i „šta da radimo u vezi s tim“, pružajući platformu za diskusiju i omogućavanje rešenja, umjesto da jednostavno daje prostor za beskrajna politička prepucavanja koja publiku tjeraju u ignorisanje.

Tokom programa izgradnje kapaciteta za Zapadni Balkan, održanog tokom prve nedjelje oktobra 2023. u Arhusu i Kopenhagenu, učesnici su više o ovoj temi čuli od dobitnice Nobelove nagrade za mir Marije Rese i duboko zaronili u principe konstruktivnog novinarstva sa vodećim ličnostima Konstruktivnog instituta, kao i sa nekim od najutjecajnijih praktičara konstruktivnog novinarstva u danskim medijima sa TV2 Fyn, norveškog javnog servisa/nacionalne TV NRK i Midtjyllands Avis.

Tokom programa, urednici i novinari imali su priliku da razgovaraju na koji način konstruktivno novinarstvo podržava demokratiju jer informiše građane na način koji ih osnažuje da razumiju složena pitanja. To ih tjera da shvate da uloga donosilaca odluka nije da se beskrajno međusobno bore, polarizujući ljude i društva, već da pronađu rješenja za probleme sa kojima se građani suočavaju. Diskusija je također odražavala kako konstruktivni novinarski pristup građanima daje osjećaj djelotvornosti i motiva da učestvuju u demokratskim procesima.

U okviru ovog programa, učesnici su posjetili i danski parlament, Christiansborg i razgovarali o pristupanju Zapadnog Balkana EU, borbi protiv manipulacije informacijama i uplitanja izvana i posjetili Evropsku agenciju za životnu sredinu (EEA) gdje su im detaljno predstavljene politike i projekti EU-a u oblasti životne sredine, a koje EU provodi u regionu.

Tema konstruktivnog novinarstva jedna je od vodećih tema u našoj novoj kampanji na društvenim mrežama Evropljani na djelu, gdje su lekcije iz Danske dalje razrađene u kratkim video zapisima, uz druge relevantne teme kao što su medijska pismenost i medijska transparentnost. Evo šta naši Evropljani na djelu imaju da kažu: https://www.eeas.europa.eu/eeas/europeans-action_en .

Opće informacije

Program su realizirale Strateške komunikacije EEAS-a za Zapadni Balkan u okviru napora da se nastavi izgradnja otpornosti na manipulacije informacijama i uplitanje izvana na Zapadnom Balkanu.

Program je realizovan u saradnji sa Konstruktivnim institutom, nezavisnim centrom sa sjedištem na Univerzitetu Arhus u Danskoj, koji pruža podršku novinarima i novinskim organizacijama za „izvještavanje sa snažnijim fokusom na rješenja, koje je uravnoteženo i ujedinjuje društvo“.

Više informacija o konstruktivnom novinarstvu dostupno je ovdje.