“Trong những thời khắc khó khăn này, khi thế giới bị tàn phá bởi chiến tranh, các cuộc xung đột và các hành động khủng bố , chúng ta nhớ đến và ca ngợi vai trò thiết yếu của các nhà báo và nhân viên truyền thông trong cuộc đấu tranh cho sự thật và nhân quyền. Các nhà báo góp phần chống lại thông tin sai lệch và những phát ngôn gây hận thù, đồng thời đóng vai trò đối trọng và giám sát các chính phủ và các định chế công. Họ làm sáng tỏ các tội ác chiến tranh và vi phạm nhân quyền, ngay cả trong những hoàn cảnh đôi khi gây nguy hại đến tính mạng của họ. 

Chúng tôi kiên quyết lên án các vụ sát hại, tấn công thể xác, giam giữ tùy tiện, đe dọa, quấy rối, giám sát trực tuyến và trực tiếp – đây là những hành vi mà các nhà báo đôi khi phải đối mặt khi tác nghiệp. Các phương tiện truyền thông trên toàn thế giới tiếp tục bị tấn công hoặc bị buộc đóng cửa, và các nhà báo ngày càng trở thành mục tiêu của các đạo luật hạn chế quyền tự do ngôn luận, cũng như của các vụ kiện tụng mang tính lạm quyền, dẫn đến hạn chế chủ nghĩa đa nguyên, tính độc lập trong biên tập cũng như sự vi phạm quyền tự do ngôn luận.

Không thể có sự miễn trừ trách nhiệm nào cho các hành vi vi phạm nhân quyền và xâm phạm với các nhà báo. Chúng tôi kêu gọi thiết lập các khuôn khổ quốc gia hướng đến sự an toàn của các nhà báo, bao gồm  các yếu tố như nâng cao nhận thức, phòng ngừa, bảo vệ và truy tố, đặc biệt là các biện pháp cụ thể để bảo vệ các nhà báo nữ và những người thuộc nhóm thiểu số.

Liên minh châu Âu cam kết tiếp tục hỗ trợ các nhà báo và nhân viên truyền thông độc lập ở khắp mọi nơi. Chúng tôi sẽ tiếp tục huy động tất cả các công cụ ngoại giao mà chúng tôi có để kêu gọi sự chú ý về từng trường hợp nhà báo đang bị giam giữ hoặc gặp nguy hiểm. Chúng tôi cũng đã đưa vào hoạt động trang web ProtectDefenders.eu để cung cấp cho những nhà báo với nguy cơ cao sự bảo vệ vật lý và kỹ thuật số, hỗ trợ pháp lý và tái định cư.

Liên minh châu Âu đoàn kết ủng hộ hệ thống nhân quyền của Liên Hợp Quốc, bao gồm vai trò quan trọng của cả Cao ủy Nhân quyền Liên Hợp Quốc (OHCHR) và UNESCO nhằm hỗ trợ cho sự an toàn của các nhà báo và xác định các giải pháp chung.

Trong khuôn khổ chương trình Dân chủ và Nhân quyền châu Âu Toàn cầu, Liên minh châu Âu cung cấp 185 triệu euro để hỗ trợ cho các phương tiện truyền thông độc lập, khai thác quá trình số hóa trên toàn thế giới.

Bảo vệ nhà báo đồng nghĩa với việc bảo vệ quyền lợi của chính chúng ta. Nền dân chủ không thể có tác dụng nếu không có phương tiện truyền thông tự do và độc lập. Đây là lý do tại sao Liên minh châu Âu cũng đang thực hiện các bước đi chưa từng có trong khuôn khổ của khối, để bảo vệ các nhà báo.

Chúng tôi kêu gọi các Quốc gia Thành viên thực hiện Khuyến nghị của Ủy ban châu Âu liên quan đến sự an toàn của các nhà báo. Đề xuất về Đạo luật Tự do Truyền thông nhằm mục đích bảo vệ sự độc lập của các nhà báo và yếu tố đa nguyên trong truyền thông. Ủy ban châu Âu cũng đã hành động để chống lại các vụ kiện mang tính chiến lược chống lại sự tham gia của công chúng, gây áp lực lên các nhà báo với mục đích buộc họ phải im lặng. Những đề xuất lập pháp này cần được thông qua nhanh chóng để cải thiện môi trường hoạt động của các nhà báo và các phương tiện truyền thông, cũng như để thiết lập các tiêu chuẩn toàn cầu.

Liên minh châu Âu sát cánh cùng các nhà báo trên khắp thế giới, những người hàng ngày thực hiện quyền tự do ngôn luận của họ, vì lợi ích của tất cả chúng ta.”

*

Thông tin chung

Liên minh châu Âu tiếp tục thúc đẩy và bảo vệ quyền tự do quan điểm và biểu đạt – cũng như quyền tự do báo chí – ở môi trường trực tuyến cũng như ngoại tuyến, đồng thời lên án hành vi quấy rối, đe dọa và tấn công các nhà báo, blogger và các nhân viên truyền thông khác. Như đã nêu trong Kế hoạch hành động của EU về Nhân quyền và Dân chủ giai đoạn 2020-2024, Liên minh châu Âu hoạt động trên khắp thế giới để hỗ trợ những người bị đe dọa, bằng cách kêu gọi các cơ quan nhà nước ngăn chặn và lên án các hành vi vi phạm nhân quyền cũng như thực hiện các biện pháp hiệu quả để chấm dứt tình trạng miễn trừ trách nhiệm với các hành vi này. Vào năm 2021, Liên minh châu Âu cũng đã thông qua Khuyến nghị về bảo vệ các nhà báo, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đảm bảo an toàn cho các nhà báo và chuyên gia truyền thông trong khối. Năm ngoái, Ủy ban châu Âu đã thông qua đề xuất giải quyết Các vụ kiện chiến lược chống lại sự tham gia của công chúng (SLAPP), cung cấp cho các nhà báo và người bảo vệ nhân quyền các công cụ để chống lại các thủ tục tố tụng lạm dụng của tòa án. Hơn nữa, chúng tôi đã coi việc bảo vệ các nhà báo là một trong những yếu tố chính của Đạo luật Tự do Truyền thông châu Âu, được ban hành vào tháng Chín năm 2022.

Các tổ chức phi chính phủ độc lập ghi nhận tỷ lệ không bị trừng phạt là 80% đối với các vụ sát hại nhà báo trong những năm gần đây. Tính đến tháng Mười năm 2023, Cơ quan quan sát của UNESCO về các nhà báo bị giết đã ghi lại 688 vụ việc đang diễn ra và chưa được giải quyết liên quan đến vụ sát hại các nhà báo. Các Chỉ số An toàn dành cho Nhà báo do UNESCO cũng như Cơ quan Giám sát Nhà báo bị sát hại phát triển là những công cụ thiết yếu, nhằm làm rõ các trường hợp riêng lẻ và chấm dứt tình trạng miễn tội.

Trang web ProtectDefenders.eu là cơ chế bảo vệ nhân quyền của EU, được thành lập để bảo vệ những người bảo vệ có nguy cơ cao và phải đối mặt với những tình huống khó khăn nhất trên toàn thế giới. Cơ chế này cung cấp hỗ trợ tài chính để bảo vệ vật lý và kỹ thuật số, hỗ trợ pháp lý, hỗ trợ y tế, giám sát các phiên tòa và giám sát việc bắt giữ hoặc bỏ tù, hỗ trợ cho gia đình, đào tạo và các biện pháp hỗ trợ khác.

Chương trình Dân chủ và Nhân quyền châu Âu Toàn cầu của EU bao gồm ưu tiên “Bảo vệ các quyền tự do cơ bản, bao gồm khai thác các cơ hội và giải quyết các thách thức của công nghệ kỹ thuật số và mới”. Chương trình nhằm mục đích tăng cường năng lực của các phương tiện truyền thông độc lập, đa nguyên và chất lượng, bao gồm các nhà báo điều tra, blogger và người xác minh sự thật, để cung cấp cho công chúng những thông tin đáng tin cậy thông qua việc đưa tin chuyên nghiệp và có trách nhiệm. Chương trình này sẽ hỗ trợ xã hội dân sự trong việc nâng cao hiểu biết về truyền thông trực tuyến và các kỹ năng kỹ thuật số, cũng như thúc đẩy một mạng Internet mở, toàn cầu, miễn phí và an toàn cho tất cả mọi người. Ngân sách ước tính để hỗ trợ truyền thông và khai thác số hóa là 185 triệu EUR trong giai đoạn 2021-2027. Chương trình này bổ sung thêm sự hỗ trợ ở cấp độ song phương và khu vực.

Thông qua các dự án, ví dụ sáng kiến Truyền thông vì Dân chủ (Media 4 Democracy), các Phái đoàn của chúng tôi có thể tăng cường công việc của họ với các nhà báo trên khắp thế giới. Chúng tôi cam kết tiếp tục cung cấp hỗ trợ tài chính để thúc đẩy tự do báo chí và thúc đẩy các dự án đa nguyên truyền thông, bao gồm cả những dự án hỗ trợ các nhà báo độc lập bị lưu vong trong khối Liên minh châu Âu.

Đặc phái viên Liên minh châu Âu về Nhân quyền nêu lên vấn đề an toàn và bảo vệ các nhà báo và nhân viên truyền thông, cũng như các vấn đề xung quanh quyền tự do ngôn luận trong các cam kết song phương của mình, nếu thích hợp. Điều này cũng bao gồm việc nêu bật các trường hợp cá nhân của các nhà báo và nhân viên truyền thông bị bỏ tù hoặc bị giam giữ vì công việc của họ, cũng như sự tham gia thường xuyên của xã hội dân sự.