Adliya va ichki ishlar, inson huquqlari va tegishli masalalar bo‘yicha Yevropa Ittifoqi-O‘zbekiston Quyi qo‘mitasi
29-mart kuni Yevropa Ittifoqi va O‘zbekiston Respublikasi o‘rtasida Sheriklik va hamkorlik to‘g‘risidagi bitim doirasida Adliya va ichki ishlar, inson huquqlari va tegishli masalalar bo‘yicha kichik qo‘mita 18-yig‘ilishi bo‘lib o‘tdi. Uchrashuv Toshkent shahrida bo‘lib o‘tdi.
Ushbu yillik yig'ilish inson huquqlari va demokratiya, terrorizmga qarshi kurash, migratsiya va chegaralarni boshqarish, giyohvandlik va korruptsiyaga qarshi kurash siyosati kabi keng ko'lamli mavzularni qamrab oldi. Yevropa Ittifoqi va O‘zbekiston 2019-yilgi Yevropa Ittifoqining Markaziy Osiyo bo‘yicha strategiyasi va O‘zbekistonning hozirgi ulkan islohotlar dasturini aks ettirgan holda keng ko‘lamli sohalar bo‘yicha muloqot va hamkorlikni faollashtiradi. Ushbu uchrashuv Yevropa Ittifoqining GSP+ boʻyicha Oʻzbekistondagi birinchi kuzatuv missiyasiga toʻgʻri keldi. YI 2021-yil aprel oyida O‘zbekistonga GSP+ (Umumlashtirilgan imtiyozlar tizimi plyus) doirasida bir tomonlama savdo imtiyozlarini berdi. GSP+ benefitsiarlarga Yevropa Ittifoqi bozoriga imtiyozli kirish imkonini beradi. Bu inson va mehnat huquqlari, atrof-muhit va iqlimni muhofaza qilish, samarali boshqaruv bo'yicha 27 ta asosiy xalqaro konventsiyalarning samarali amalga oshirilishiga bog'liq.
Quyi qoʻmita Oʻzbekiston va Yevropa Ittifoqida inson huquqlari, demokratiya, adolat va ichki ishlar bilan bogʻliq soʻnggi oʻzgarishlarni koʻrib chiqdi va muhokama qildi. Ishtirokchilar nazorat va muvozanat va qonun ustuvorligini ta'minlashda fuqarolik jamiyatining muhim roli haqida kelishib oldilar. Quyi qoʻmita Oʻzbekistonning barqarorligi va farovonligini oshirishda fuqarolik jamiyati tashkilotlariga oʻzlarining muhim rolini toʻlaqonli oʻynashga qanday imkon berishni muhokama qildi.
Yevropa Ittifoqi Xalqaro mehnat tashkilotining O‘zbekiston 2021 yilgi paxta terimi davrida tizimli bolalar va majburiy mehnatga barham bergani haqidagi yaqinda qabul qilgan xulosasini olqishladi va O‘zbekistonni bu borada hushyor bo‘lishga chaqirdi. O‘zbekistonning BMT Inson huquqlari bo‘yicha kengashiga a’zoligiga muvofiq, Yevropa Ittifoqi mamlakatning BMT nazorati uchun ochiqligini ma’qulladi va mamlakatni BMT shartnoma organlari va maxsus tartib-qoidalarida ishtirokini kuchaytirishda, shuningdek, BMT ishchi guruhlar qarorlarini amalga oshirishda davom etishga undadi. Yevropa Ittifoqi Rossiyaning Ukraina va uning xalqiga qarshi urushi masalasini ko‘tardi va BMT Bosh Assambleyasi tomonidan 2 va 24 mart kunlari qabul qilingan Rossiya hujumini to‘xtatishni talab qiluvchi rezolyutsiyalarni eslatdi.
Oʻzbekistondagi islohotlar kun tartibidagi ijobiy oʻzgarishlarga qaramay, Yevropa Ittifoqi Oʻzbekistonda soʻz erkinligi, yigʻilishlar erkinligi, nodavlat notijorat tashkilotlarini roʻyxatga olish va kamsitishlarga qarshi kurash bilan bogʻliq qator muammolardan xavotir bildirdi. Yevropa Ittifoqi Oʻzbekistonni jurnalistlar, mustaqil blogerlar va huquq himoyachilarining oʻz faoliyatini taʼqiblarsiz amalga oshirish huquqlarini himoya qilish, blogerlar yoki namoyishchilarga qilingan hujum holatlarini zudlik bilan tergov qilish, aybdorlar javobgarlikka tortilishini taʼminlash uchun koʻproq harakat qilishga chaqirdi. Yevropa Ittifoqi, shuningdek, qiynoqlar boʻyicha daʼvo qilingan holatlarni tekshirish va hibsxonalarni toʻsiqlarsiz kuzatishni taʼminlash zarurligini taʼkidladi. O‘zbekiston huquq tizimini modernizatsiya qilish va ishbilarmonlik muhitini yaxshilash, shuningdek, korrupsiyaga qarshi kurashish bo‘yicha o‘zining ustuvor yo‘nalishlari va chora-tadbirlarini taqdim etdi. Shuningdek, oiladagi zo‘ravonlik, gender tengligi, din va e’tiqod erkinligi masalalari muhokama qilindi. Yevropa Ittifoqi Oʻzbekistonni islohotlar dasturini amalga oshirishda qoʻllab-quvvatlashga sodiqligini yana bir bor tasdiqladi.
Tomonlar, shuningdek, zo‘ravon ekstremizm va radikallashuv, terrorizmga qarshi kurash, migratsiya va chegaralarni boshqarish, narkotik moddalarning noqonuniy aylanishiga qarshi kurashish kabi masalalar yuzasidan fikr almashdilar. Yevropa Ittifoqining BOMCA (Markaziy Osiyoda chegaralarni boshqarish), CADAP (Giyohvandlikka qarshi kurash dasturi) va LEICA (Markaziy Osiyoda huquqni muhofaza qilish organlari) kabi hamkorlik va muloqot dasturlari ushbu siyosat sohalarida hamkorlik va qo‘llab-quvvatlash uchun muhim platforma bo‘lib xizmat qiladi.
Ushbu Quyi ichik qo'mita yig'ilishiga tayyorgarlik ko'rish jarayonida YI mahalliy va xalqaro NNTlar, Yevropa Ittifoqiga a'zo davlatlar va boshqa xalqaro hamkorlar vakillari bilan uchrashdi.
Yig‘ilishni Yevropa tashqi harakatlar xizmati Markaziy Osiyo bo‘limi rahbari janob Ditmar Krissler va O‘zbekiston Respublikasi Adliya vaziri o‘rinbosari janob Muzraf Ikromov hamraislik qildi.