Лоиҳаи "Баланд бардоштани сифати зиндагӣ ва таъмини амнияти озуқаворӣ тавассути идоракунии устувори захираҳои табиӣ" аз ҷониби Иттиҳоди Аврупо (ИА) маблағгузорӣ карда мешавад ва аз ҷониби Фонди Тоҷикистонии Оғохон (AKF) дар ҳамкории зич бо шарикони татбиқкунанда амалӣ карда мешавад: Барномаи Ҷонибдории Инкишофи Иҷтимои Манотиқи Кӯҳистон (MSDSP), Агентии ҳамкорӣ ва рушд оид ба масъалаҳои техникӣ (ACTED), созмони ғайридавлатии CAMP Кӯҳистон ва кооперативи ғайритиҷоратии "Сароб".  Барнома моҳи июни соли 2016 дар водии Зарафшони вилояти Суғди Ҷумҳурии Тоҷикистон оғоз шуда, моҳи декабри соли 2021 ба анҷом мерасад. Буҷаи умумӣ 6.250.000 евроро ташкил медиҳад, ки аз он ИА 80% ва шарикон 20% саҳм гузоштааст.

 Мақсади умумии барнома:

• Беҳтар намудани дастрасӣ, таъмин ва истифодаи об ва захираҳои табиӣ барои таъмини устувории бештар дар ҳавзаҳои обии болоии водии Зарафшон.

• Ҳадафҳои мушаххаси лоиҳа пешбурди зеринро дар бар мегиранд:

• Паст кардани сатҳи камбизоатӣ тавассути беҳтар намудани шароити зиндагӣ дар деҳот.

• Амнияти озуқаворӣ тавассути такмил додани дастрасӣ, дастрасӣ ва парҳез.

Барнома бо чор восита амалӣ карда мешавад:

1. Баланд бардоштани устувории такрории биомасса ва эрозия тавассути идоракунии муштараки захираҳои табиӣ (NRM).

2. Беҳтар намудани дастрасӣ ба оби тозаи ошомиданӣ ва беҳдошт тавассути такмили идоракунии муштарак.

3. Беҳтар намудани дастрасӣ ба нерӯ тавассути ҷорӣ намудани манбаъҳои каммасраф ва барқароршавандаи нерӯ.

4. Пешбурд ва ҳамгироӣ ба таҷрибаҳои кишоварзии мутобиқ ба иқлим, ки барои ҳифзи табиат нигаронида шудаанд ва истифодаи амалҳои навгонии кишоварзӣ.

Баланд бардоштани устувории такрорӣ ва эрозияи биомасса тавассути идоракунии муштараки захираҳои табиӣ (NRM).

Шинонидани ниҳолҳо дар бари девори габионҳо барои ҳифзи соҳили дарё дар деҳаи Гузн, ноҳияи Кӯҳистони Мастчоҳ. Photo: ©AKFTjk

Тавассути равиши ҳамаҷониба, барнома ҷамоатҳои деҳоти водии Зарафшони Тоҷикистонро барои иштирок дар коркарди муштараки биомасса, коҳиши хатари офатҳои табиӣ ва коҳиши эрозияи хок барои ҳифзи замин аз таъсироти мухталифи экологӣ дастгирӣ намуд. Ин тавассути ҷорӣ намудани муҳандисии биологӣ (биоинженерӣ), 11 лоиҳа оид ба коҳиш додани хатарҳо ва беҳтар намудани 700 гектар чарогоҳ ба даст оварда шуд.

Беҳтар кардани дастрасӣ ба оби тозаи ошомиданӣ ва беҳдошт тавассути идоракунии беҳтари якҷоя (муштарак).

Сохтмони шабакаи нави обрасонии нӯшокӣ дар деҳаи Дарги ноҳияи Айнӣ ба аҳолии маҳаллӣ барои дастрасӣ ба оби тозаи ошомиданӣ ва коҳиш додани бемориҳои сироятии об мусоидат намуд.

Иҷрои ин амал ба 12000 нафар сокинони деҳоти ҳадафӣ имкон дод, ки тавассути сохтмонии 14 системаи оби тозаи ошомидании  безараргардонидашуда дастрасӣ пайдо кунанд; беҳдошти самти санитарӣ ва беҳдошт тавассути сохтмони 19 адад ҳоҷатхонаи ҷамъиятии беҳтаргардонидашуда ва 350 адад ҳоҷатхонаҳои шахсӣ ва гузаронидани маъракаҳои воқифгардонӣ барои баланд бардоштани сатҳи огоҳӣ дар бораи саломатӣ ва ғизо.

Беҳтар намудани дастрасӣ ба нерӯ тавассути ҷорӣ намудани манбаъҳои каммасраф ва барқароршавандаи  нерӯ.

Насби системаи обёрии қатрагӣ дар ниҳолхонаи ҷангали ноҳияи Айнӣ дар наздикии деҳаи Сайрон, беҳтар намудани парвариши ниҳолҳои гуногуни дарахтони мевадиҳанда ва ҷангал, ки ба иқлими маҳаллӣ мутобиқ карда шудааст ва минбаъд паҳн карда мешавад.

Мувофиқи ҳадафи лоиҳа барои баланд бардоштани савияи дониши  ҷомеа ва мақомоти маҳаллӣ дар таҳияи нақшаҳои идоракунии ҳавзаҳои обӣ, аз ҷумла дар самти барқарорсозии ҷангал, идоракунии захираҳои табиӣ, сафарбаркунии ҷомеа ва самаранокии нерӯ омӯзишҳо гузаронида шуданд. Илова бар ин, 1524 гектар бо 609 истифодабарандагони ҷангал бо созишномаҳои муштарак оид ба идоракунии ҷангал фаро гирифта шуда, 12 бинои ҷамъиятӣ барои сарфаи нерӯ ҳимоя карда шуданд, ки ба 10118 нафар намоиш дода шуд. 12 устоҳои маҳаллӣ бо таҷҳизотҳо таъмин гардиданд ва ҳоло маҳсулоти каммасраф истеҳсол мекунанд.

Пешбурд ва ҳамгироӣ ба таҷрибаҳои кишоварзии мутобиқ ба  иқлим, ки ба ҳифзи табиат нигаронида шудаанд ва амалҳои навгонии кишоварзӣ

Аъзои гурӯҳи истеҳсолӣ дар тобистон дар боғи интенсивии деҳаи Поҳути ноҳияи Айнӣ буриши сабзи дарахтонро анҷом медиҳад.

Ин фаъолият таъсиси 45 гурӯҳи истеҳсолӣ (ГИ), дастгирӣ ва омӯзишро барои 47 гурӯҳи кишоварзӣ, аз ҷумла хизматрасонии байторӣ, байторон / чорводорон, таъминкунандагони хизматрасонии иловагӣ ва деҳқонони пешсаф дар бар мегирифт. Илова бар ин, боғҳои интенсивӣ, ниҳолхонаҳои меваҳои интенсивӣ ва картошкаи тухмии репродуктивӣ (биг роза) қитъаҳои намоишии кишоварзӣ ташкил карда шудаанд.