Komisyon bugün, AB'yi AB dışından gelen yetenekler için daha cazip hâle getirmek ve AB içinde hareketliliği kolaylaştırmak üzere Beceri ve Yetenek Hareketliliği paketi kapsamında bir dizi yeni girişim sunuyor. Bugün gündeme getirilen tedbirler arasında AB'deki işverenlerle üçüncü ülkelerde iş arayanları eşleştirecek yeni bir AB Yetenek Havuzu'nun yanı sıra yeterliliklerin tanınması (denklik) ve öğrenicilerin hareketliliğini teşvik edecek tedbirler de yer almaktadır. Bu tedbirler Avrupa Beceri Yılının temel çıktıları olarak belirlenmiştir.

AB genelinde, çeşitli sektörlerde ve farklı beceri seviyelerinde beceri eksiklikleri görülmeye devam etmektedir. Avrupa Birliği'nin AB'deki iş gücü eksikliklerini giderme çabası öncelikle AB içinde başlar: AB'nin yerel iş gücünün becerilerini arttırmak, iş gücüne yeni beceriler kazandırmak ve kişilerin kullanılmayan potansiyelini tek pazarın yararına kullanmak için durmaksızın çaba sarf edilmektedir. Ancak Üye Devletlerin karşı karşıya olduğu eksikliklerin giderilmesi için AB'nin dünyanın dört bir yanından becerili ve yetenekli kişileri çekmesi de gerekecektir. Bu yaklaşımın başarılı olabilmesi için AB'nin yetenekleri çekebilmesi ve ihtiyaç duyulan yetenekleri elinde tutabilmesi gerekmektedir. Üçüncü ülke ortaklarıyla iş gücü göçü konusunda iş birliğinin geliştirilmesi, uzmanlık ve mali desteği menşe ülke ekonomisine geri besleyen karşılıklı bir kazanç durumu da oluşturulabilir.

Aşağıdaki girişimler, yetenekli kişileri çekmek için gerçekleşen küresel yarışta Üye Devletleri destekleyecektir:

AB Yetenek Havuzu ile AB dışından işe alımların kolaylaştırılması

Komisyon, AB genelinde iş gücü eksikliği görülen mesleklerde AB üyesi olmayan ülkelerden iş arayanların işe alınmasını kolaylaştırmak için bir AB Yetenek Havuzu kurulmasını teklif etmektedir. AB Yetenek Havuzu, işverenlerin daha geniş bir beceri ve yetenek havuzuna erişmelerine yardımcı olmak için uluslararası işe alımları daha kolay ve daha hızlı hâle getiren bu türden ilk AB platformu olan yenilikçi bir tedbirdir. AB Yetenek Havuzuna katılım Üye Devletler için gönüllülük esasına dayalı olacak ve Üye Devletler platformun yönetimini destekleyecektir. Ayrıca Üye Devletlerdeki işe alım ve göç usulleri hakkında bilgi sağlayacak ve adil işe alım ve çalışma koşullarının sağlanması için güçlü güvenceler içerecektir.

AB Yetenek Havuzu ayrıca Yetenek Ortaklıklarının uygulanmasını da destekleyecektir. Bunlar, AB üyesi olmayan ülkelerle iş veya eğitim için hareketlilik sağlayan özel ortaklıklardır. Yetenek Ortaklığı kapsamında becerilerini geliştiren iş arayan kişiler katılımcı işverenler tarafından görülebilen ve niteliklerini belgeleyen bir Yetenek Ortaklığı Kartı alacaktır. Yasal göç fırsatlarının düzensiz göçü caydırması beklenmektedir ve bu fırsatlar sunulurken bir yandan da geri kabullere ilişkin iş birliği güçlendirilecektir.  

Üçüncü ülkelerde kazanılan yeterliliklerin daha kolay ve daha hızlı tanınması

AB üyesi olmayan ülkelerde kazanılan yeterliliklerin ve becerilerin denkliğinin daha kolay şekilde alınması ve doğrulanması, vasıflı işçi arayan işverenler ve AB iş piyasasına erişmek isteyen üçüncü ülke vatandaşları için süreci önemli şekilde kolaylaştıracak ve bu kişilerin ev sahibi toplumlara daha kolay şekilde entegre olmalarını sağlayacaktır.

Komisyon, üçüncü ülke vatandaşlarının beceri ve yeterliliklerinin tanınması sürecini kolaylaştırmak ve hızlandırmak için bir dizi tedbir önermektedir. Bu tedbirler AB'nin mevcut yeterlilik denklik sistemini modernize edecek ve yeterlilik tanıma sistemini başka bir Üye Devlete taşınan AB vatandaşları için kurulan sisteme yakınlaştıracaktır.

Burada güdülen amaç, üçüncü ülkelerdeki yeterliliklerin kıyaslanabilirliğini ve iş arayanların becerilerinin değerlendirilmesi yöntemlerinin karşılaştırılabilirliğini geliştirerek ulusal yeterlilik denklik makamlarının işlemlerini basitleştirme ve hızlandırma kapasitesinin artırılmasıdır. Bu sayede, özellikle öncelikli olarak belirlenmiş meslekler olmak üzere, AB'de eksikliği hissedilen mesleklerdeki boş pozisyonların doldurulması için denklik kararları hızlı ve güvenle alınabilecektir.

Öğrenme hareketliliğinin herkes için bir fırsat hâline getirilmesi

Konseyin 'Hareket hâlindeki Avrupa – herkes için öğrenme hareketliliği fırsatları' başlığıyla teklif ettiği Tavsiye eğitim ve öğretimin tüm alanlarında hareketliliği artırmayı amaçlamaktadır. Bu Tavsiye çerçevesinde Üye Devletler, AB içerisinde öğrenme hareketliliğini, başta çıraklık olmak üzere okul eğitimi ve mesleki eğitimden yüksek ve yetişkin eğitimine ve gençlik değişim programlarına kadar tüm eğitim ve öğretim yollarının ayrılmaz bir parçası hâline getirmeye davet etmektedir.

Komisyon 2030 yılı için şu yeni ve iddialı hedeflerin belirlenmesini teklif etmektedir: Hareketlilik deneyiminin payının yükseköğretim mezunları için en az %25'e, daha az imkâna sahip öğrenciler için en az %20'ye ve mesleki öğrenciler için en az %15'e çıkarılması. Teklif ayrıca, Avrupa Eğitim Alanı'nın jeopolitik boyutuna uygun olarak, AB'nin üçüncü ülkelerden gelen yetenekler için bir öğrenim yeri olarak çekiciliğini de teşvik etmektedir. Bu teklif kendini bu konu üzerine çalışan Avrupa Vatandaşları Panelinin geliştirmiş olduğu somut tavsiyeler üzerine inşa edilmiştir. Teklif, Komisyonun hedeflerin somut olarak uygulanmasına yönelik ulusal eylem planlarının geliştirilmesinde Üye Devletleri izleme ve destekleme taahhüdünü içermektedir.

Sonraki Adımlar

Komisyonun AB Yetenek Havuzu teklifi şimdi Avrupa Parlamentosu ve Konsey tarafından müzakere edilecektir. Komisyon, Üye Devletleri üçüncü ülke vatandaşlarının yeterliliklerinin tanınmasına ilişkin Tavsiyenin uygulamasına istinaden destekleyecek ve Üye Devletleri ulusal girişimler, reformlar, iyi uygulamalar ve istatistikler hakkında rapor sunmaya davet edecektir. 'Hareket hâlindeki Avrupa' başlıklı Tavsiye, Konseyin değerlendirmesi ve onayına sunulacaktır.

Arka Plan

AB, çeşitli sektörlerde tüm beceri düzeylerinde sürekli iş gücü açığı ile karşı karşıyadır. İşsizlik oranı düşük kalmaya devam etmektedir (Eylül 2023'te %6,0) ve açık iş oranı geçen yıl %2,9'a yükselerek 2012'deki seviyenin iki katından fazla artmıştır. Demografik değişimler iş gücü piyasasındaki zorlukları daha da artıracaktır. AB'de çalışma çağındaki nüfus 2022 yılında 265 milyondan 2030 yılında 258 milyona düşecektir. Odaklı ve uyum içinde hareket edilmediği takdirde, mevcut gidişat yeşil ve dijital geçişi baltalayabilir, AB'nin rekabet gücünü azaltabilir ve sağlık ve uzun süreli bakım gibi hâlihazırda çalışan açığı bulunan alanlarda kamu hizmetlerini zayıflatabilir.

Uluslararası iş eşleştirmeleri hem AB vatandaşı olmayanlar hem de işverenler için karmaşık ve maliyetli olmaya devam etmektedir. İşverenlerin üçüncü ülkelerde kazanılan beceri ve niteliklere ilişkin anlayış ve güven eksikliği, yetenek ve beceri hareketliliğinin önündeki önemli bir engeldir. Bu sadece AB'nin cazibesini etkilemekle kalmamakta, aynı zamanda üçüncü ülke vatandaşlarının genellikle nitelik seviyelerinin altında çalışmasıyla 'beyin israfına' yol açmaktadır.

Öğrenme hareketliliği kişisel, eğitimsel ve mesleki gelişim ile sivil katılım ve sosyal içerme için gerekli bilgi ve becerilerin kazanılmasında insanlar için son derece değerli bir deneyim olsa da kendi ülkelerinden başka bir ülkede bir öğrenme faaliyetine katılan Avrupalıların oranı hâlâ düşüktür.

Yetenek hareketliliği paketi, Başkan von der Leyen'i üçüncü ülke vatandaşlarının niteliklerinin tanınmasına ilişkin zorlukların altını çizdiği ve bu durumun uygulamada yasal göç için genellikle caydırıcı bir unsur olduğunu dile getirdiği 2022 yılı Birlik'in Durumu konuşmasını takiben geliştirilmiştir. Yetenek hareketliliği paketi, Beceri ve Yetenek paketi ve Yeni Göç ve İltica Paktı çerçevesinde devam etmekte olan çalışmaları temel almakta ve iş gücü ve beceri eksikliklerini çözmeye yönelik stratejik bir yaklaşıma odaklanarak mevcut Avrupa Beceri Yılı'na katkıda bulunmaktadır.

Daha fazla bilgi için

Bilgi Föyü

Soru ve Cevaplar

Beceri ve yetenek hareketliliğine ilişkin bilgilendirme

AB Yetenek Havuzu oluşturulmasına ilişkin Tüzük Teklifi

Üçüncü ülke vatandaşlarının yeterliliklerinin tanınmasına ilişkin Tavsiye

'Hareket hâlindeki Avrupa' - herkes için öğrenme hareketliliği başlıklı Konsey Tavsiye Teklifi

Bilgi sayfası: Öğrenme hareketliliğine ilişkin Avrupa Vatandaşları Paneli

Alıntı(lar)

Beceriler dünya çapında rağbet görürken, AB'nin gelecekteki rekabet gücünü sanayimizin işletmelerde personel istihdam etme kapasitesi belirleyecektir. İş gücü piyasasındaki boşlukları doldurmaya yönelik çabalarımız, yerel iş gücünü desteklemeye yönelik sağlam tedbirlerle AB içinde başlamalıdır. Ancak iş gücü göçü, uzun süredir devam eden açıkların doldurulmasında önemli bir tamamlayıcı araç olabilir. Yeni AB Yetenek Havuzu ezber bozacak: AB'deki işverenleri dünyanın dört bir yanındaki her beceri düzeyinden iş arayanlarla doğrudan eşleştiren ilk AB çapında platform olacak.

Margaritis Schinas, Avrupa Yaşam Tarzının Teşvikinden Sorumlu Başkan Yardımcısı - 15/11/2023

Yasal yolların iyileştirilmesi, AB'nin Göç ve İltica Paktı'nda ortaya konan kapsamlı göç yaklaşımının önemli bir parçası. AB Yetenek Havuzu, uluslararası işe alımları kolaylaştırarak AB üyesi olmayan ülkelerden iş arayanların AB'de iş bulmalarını sağlayacak ve aynı zamanda AB'li işverenlerin ihtiyaç duydukları yetenek ve becerileri bulmalarına yardımcı olacak. Bunun, Beceri ve Yetenek Paketi'nde açıklandığı üzere, AB'yi yetenekli kişiler için daha cazip bir durak hâline getirme çabalarımıza tamamlayıcı etkisi olacaktır.

Ylva Johansson, İçişleri Komiseri - 15/11/2023

Yurt dışında öğrenim görme fırsatının bir ayrıcalık değil, herkes için standart bir seçenek olduğu bir geleceğe inanıyoruz. İşte bu nedenle 'Hareket hâlindeki Avrupa' girişimi öğrenciler, öğretmenler ve çıraklar için öğrenim hareketliliğinin kapılarını açmakta ve iddialı yeni hedefler belirlemektedir. Bu, öğrenenlerin ve bilginin serbestçe dolaştığı Avrupa Eğitim Alanı'nın temel yapı taşıdır.

Iliana Ivanova, Yenilik, Araştırma, Kültür, Eğitim ve Gençlikten Sorumlu Komiser - 15/11/2023

Ekonomilerimizin yeşil ve dijital dönüşümüyle birlikte, Avrupa'daki birçok şirket yazılımcılar veya inşaat mühendisleri gibi vasıflı iş gücü bulmakta zorlanıyor. AB Tek Pazarı'nda çalışanların becerilerini arttırma ve onlara yeni beceri kazandırma konusunda uzun bir yol kat ettik. Buna paralel olarak, dünyanın dört bir yanından beceri ve yetenekleri çekmeye devam etmemiz gerekiyor ki bu Tavsiye de bunu kolaylaştıracaktır.

Thierry Breton, İç Pazardan Sorumlu Komiser - 15/11/2023