Kahramanmaraş’ın Çağlayancerit cevizine AB tescili
Orta irilikteki bu meyve yüzde 99 oranındaki iç dolgusu, yağlı tadı, aroma yoğunluğu ve kabuk beyazlığı ile Türkiye'de yetişen diğer cevizlerden ayrılıyor. Kolay kırılan kabuğu ve bir bütün olarak kolayca çıkarılabilen ceviz içi, Çağlayancerit cevizinin en önemli özelliklerinden bazıları.
AB tanınırlığı, Çağlayancerit cevizinin isminin korunmasına, ürünü ve ürünün coğrafi köken ve geleneksel bilgi birikimiyle bağlantılı benzersiz özelliklerini tanıtmaya yardımcı olacak.
AB Türkiye Delegasyonu Başkanı, Büyükelçi Nikolaus Meyer-Landrut”a göre; “Coğrafi işaretlerin ön önemli avantajlarından birin yerel ürüne değer katmasıdır. Diğer bir avantaj ise yerel ürünü sahtecilikten ve dolandırıcılıktan korumasıdır. Coğrafi işaret logosu tüketicilerin gerçek bir Çağlayancerit cevizi aldıklarını anlamalarını sağlayacaktır. AB'nin bu cevizi tanıması, bu ürünün ve üreticilerinin Türkiye'nin ötesinde tanınmasını sağlayacaktır.”
Çağlayancerit'te ceviz yetiştiriciliği aileden aileye ve kültüre geçen önemli bir gelenek ve Çağlayancerit cevizi, yıllardır Kahramanmaraş'ın simgesi. Bölgedeki ceviz üretiminin tarihi önemini ve bugünkü boyutunu gösteren en büyük gösterge ise 400-500 yaşları arasındaki ceviz ağaçları. Çağlayancerit cevizinin yöreye uyumu hastalık ve zararlılara karşı direncini artırdığından kimyasal ilaç kullanılmadan yetiştirilebiliyor.
Kahramanmaraş çevresinde genel olarak ceviz üretimi yapılıyor ancak ilçenin konumu, 1150 metrelik rakımı, iklimi, toprak yapısı, sulama suyu özellikleri ve geleneksel bilgi birikimi nedeniyle aroma, boyut ve kalite bakımından bölgedeki cevizlerden en üstün olan Çağlayancerit cevizi. Üretim hacminin de en fazla olduğu Çağlayancerit bölgesi, ceviz yetiştiriciliği için birçok özelliği bir arada bulunduran bir doğal ceviz bahçesi halinde. Öyle ki; bölge halkının yüzde 80'ini geçimini cevizcilikten sağlıyor.
Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi Dış İlişkiler Dairesi Başkanı Emrah Hatunoğlu, Çağlayancerit cevizinin Maraş’ta AB coğrafi işareti olan ilk ürün olduğunu, bunun da kendilerini gururlandırdığını söylüyor. Cevizin bölge için önemini vurgulayan Emrah Hatunoğlu, “AB coğrafi işareti mevcut ceviz ağaçlarını koruyacak, yenilerinin dikilmesine ön ayak olacak ve cevizciliğin gelişmesine katkı sunacak. Tanıtım, rekabet gücü, ihracat ve kırsal kalkınmada avantaj yaratacağına inanıyoruz” diyor.
Başvuru sürecini yürütenlerden biri de Çağlayancerit Ziraat Odası Başkanı ve ceviz üreticisi Ömer Çedene. “AB coğrafi işaretine başvurmak için öncelikle Türkiye Cumhuriyeti Tarım ve Orman Bakanlığı’ndan coğrafi işaret almak gerekiyor. Bakanlık’tan coğrafi işaret alınca Çağlayancerit cevizine talep artmıştı. Bu talebin AB coğrafi işaretiyle daha da artacağını düşünüyorum. Dünyaya açılacağız,” ifadelerini kullanıyor.
Bu gelişmeden Çağlayancerit halkını da heyecanlandırmış. Bunlardan biri de ceviz reçeli de yapan üretici Zahide Bulut. “Cevizimizin besin değeri yüksek. Daha yağlı, daha beyaz, daha büyük ve daha lezzetli. Cevizlerimize dünya çapında talep olmasını bekliyoruz” diyor.
Aynı zamanda Çağlayancerit Ceviz Tarımsal Kalkınma Kooperatifi Başkanı olan bir diğer üretici Mehmet Kekil ile cevizin sofralık olduğunu ifade ediyor ve ekliyor: “Herkese tavsiye ederim. Eskiden beri bu ceviz tanesiyle satılırmış. Henüz sezon başlamadı ama tanesi 1,5 TL civarında olacak. Bir kilo 70-80 cevize denk geliyor.”
AB coğrafi işareti için Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi, Kahramanmaraş Ticaret Borsası’nın desteğiyle Çağlayancerit Ziraat Odası adına AB'ye başvurmuştu.
AB’nin PDO ve PGI (korumalı coğrafi işaret) statülerini Türkiye’den alan gıda maddeleri şöyle: Antep baklavası / Gaziantep baklavası, Aydın kestanesi, Aydın İnciri, Bayramiç Beyazı, Malatya kayısısı, Milas zeytinyağı, Taşköprü sarımsağı, Giresun tombul fındığı, Antakya künefesi ve Suruç narı.