Avrupa Birliği Türkiye'de Daha Güçlü Bir Sınır Yönetimini Desteklemektedir
Avrupa Komisyonu, Avrupa’nın dış sınırlarını yönetmeye ve Schengen serbest dolaşım bölgesinin güvenliğini korumaya yönelik ortak bir yaklaşıma ilişkin yeni önlemler üzerinde çalışmaktadır. Bu bağlamda Avrupa Komisyonunun bu alana ilişkin öncelikleri şu şekildedir:
- AB vatandaşı olmayan kişilerin AB’ye seyahatlerinde uygulanan sınır kontrol prosedürlerini hızlandıracak, kolaylaştıracak ve destekleyecek bir Giriş-Çıkış sisteminin kurulmasıyla akıllı sınırlar geliştirilmesi,
- Avrupa Sınırı ve Sahil Güvenliğin oluşturulması.
Sınır yönetim politikası çerçevesinde AB, diğer hususların yanı sıra, entegre sınır yönetimi (ESY) sistemi kapsamında sınırların yönetiminde uzman ve profesyonel personelin görevlendirilmesini şart koşmaktadır. ESY, sınır prosedürlerinde mal ve insan akışını kolaylaştırırken, güvenliğin korunması konusunda etkinliği sağlamaya yarayan bir araçtır. Ajans içi, ajanslar arası ve uluslararası koordinasyon ESY’nin temel unsurlarındandır.
Türkiye’de halihazırda 20 makam ve/veya kurum (temelde Göç İdaresi Genel Müdürlüğü, Polis, sınır geçiş noktaları için Gümrük Muhafaza, kara sınırları için Kara Kuvvetleri Komutanlığı, deniz sınırları için Sahil Güvenlik) sınır yönetimine ilişkin hususlardan sorumludur. Bu durum etkili işbirliği ve koordinasyonu zorlaştırmaktadır.
Türkiye bu alanda 2002 yılından beri kapsamlı bir reform süreci uygulamakta olup, yaptığı çalışmalar konusunda AB tarafından da önemli ölçüde desteklenmektedir. ESY stratejisi ve buna bağlı olarak 2003 ve 2006 yıllarında kabul edilen eylem planında, AB Schengen Sınır Kanunlarına ve Schengen Öneriler Kataloğu'na uygun, sivil bir sınır güvenlik merciinin oluşturulması hedeflenmektedir.
Sınır yönetimi, AB ve Türkiye arasındaki göç ile ilgili işbirliği kapsamında da önem taşıyan bir unsur olarak karşımıza çıkmaktadır. AB, göç akımlarının yönetimi kapasitesini güçlendirme ve etkin ve verimli bir sınır yönetim sistemi kurma çalışmalarında Türkiye’yi desteklemektedir.
Mali yardım açısından bakıldığında, yüksek teknolojiye sahip karmaşık ekipmanlardan oluşan iyi bir altyapı kurulması için yatırım gerektiren sınır yönetimi oldukça masraflı bir alandır. AB, mevcut kurumların kapasitelerini geliştirmek için destek sağlamakta ve buna paralel olarak gelecekte uygulanacak olan yapının kurulması için yardımda bulunmaktadır. AB tarafından sınır yönetim altyapısını iyileştirmek için sağlanan eş finansman yardımıyla Türk mercileri, hem kapsam, hem de bütçe açısından büyük ölçekli olan birkaç proje uygulamaktadır.
AB projeleri insanî ve modern sınır yönetim araçlarını ve sınır personelinin kapasitesinin geliştirilmesini desteklemektedir. Örneğin AB, eğitimler ve son teknoloji ürünü ekipmanların teminî yoluyla Türkiye’nin doğu sınırlarındaki mayınların temizlenmesine ve tüm kara sınırlarındaki hareketli ve sabit denetim kapasitesinin kuvvetlendirilmesine yardımcı olmaktadır. Buna ek olarak AB, deniz denetiminin daha iyi bir şekilde yapılması için Türk Sahil Güvenliği tarafından kullanılan ekipmanlar için de fon sağlamakta ve Türkiye, Yunanistan ve Bulgaristan arasındaki sınır yönetimi işbirliğini desteklemektedir.
AB bunların yanı sıra, yasadışı sınır geçişleriyle mücadele bağlamında Polis ve Gümrüklerin kapasite gelişimini de desteklemiştir. Ajanslar arası işbirliği, tüm sınır mercileri arasında yapılandırılmış bir koordinasyon ve işbirliği mekanizmasının kurulmasını hedefleyen bir başka öncelikli alandır. AB, yeni nesil elektronik pasaportların geliştirilmesi konusunda da Türkiye ile işbirliği içerisindedir.
AB projeleri; birçok sınır geçiş noktasının Türk Ticaret Odalarıyla işbirliği içerisinde kamu özel ortaklığıyla modernleştirilmesi, kara sınırlarında aydınlatmalı ve çit destekli devriye yollarının ve sınır istasyonlarının yeniden inşa edilmesi, yeni gözlem kuleleri ve komuta merkezlerinin inşası veya deniz sınırlarının denetimini iyileştirmek için tüm ülke çapında Sahil Güvenliğe yönelik radar ağ sisteminin kurulması gibi önemli ulusal projeleri tamamlar niteliktedir.
AB sınır ajansı olarak hizmet veren FRONTEX, Mayıs 2012’de Türkiye ile bir “mutabakat zaptı” imzalamış olup, bunu iki yıllık dönemde atılacak adımlardan oluşan Şubat 2014 tarihli “işbirliği eylem planı” izlemiştir. Eylem planının daha iyi uygulanması için Türkiye’de çalışmak üzere bir irtibat görevlisi belirlenmiştir.
Türkiye’nin sınır yönetim sistemini AB müktesebatıyla ve tavsiyeleriyle uyumlaştırma çalışmaları, aşağıda belirtilen üç boyutu kapsamaktadır;
-
Sınır geçiş noktalarındaki şahısların sınır kontrollerinde ve yeşil ile mavi sınırlarda sınır denetiminde uzmanlaşmış, sivil ve profesyonel bir sınır güvenlik organizasyonunun kurulması;
-
Sınır alanında çalışan ilgili makamlar arasında işbirliği ve koordinasyon mekanizmaları kuran entegre sınır yönetim (ESY) sistemi kurulması;
-
Altyapının, ekipmanların modernleştirilmesi ve sınır personelinin eğitimi yoluyla sınır yönetim kapasitesinin geliştirilmesi.
Faydalı Bağlantılar
Avrupa Sınırı ve Sahil Güvenliği hakkında 1
