Şanlıurfa'da AB destekli atık su tesisi: Sağlık, tarım ve sürdürülebilirlik için dönüştürücü bir çözüm
“Çocuklarımızın dışarıda oynamasına izin vermiyorduk, çünkü atık sular yüzünden hasta oluyorlardı.”
“Kötü kokulardan, bol miktarda sinek ve böcekten mustariptik. Şimdi ise ne sinek var ne de kötü koku.”
Bu sözler Şanlıurfa Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi’ne ait (ŞUSKİ) atık su tesisinin yakınında yaşayan üç kadına ait. AB tarafından finanse edilen projenin getirdiği olumlu değişikliklerle ilgili izlenimlerini paylaşmaktan mutluluk duyuyorlar.
Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesi Atık Su Tesisleri Şube Müdürü Pınar Kaya da onları doğruluyor: “Atık sular bölgede mikrobiyolojik hastalıklara neden oluyordu. Bu tesis bu hastalıkların da önlenmesine yardımcı oluyor. Tesisteki gübre üretimi ise belediyenin tarım alanlarına fayda sağlıyor.”
DELEGATION OF THE EUROPEAN UNION TO TÜRKIYE
Sanılanın aksine etrafta berbat bir koku yok
Bu tesis Şanlıurfa için hayati önem taşıyor çünkü 700 bin kişinin atık suyunu topluyor ve temizliyor. SUŞKİ Genel Müdürü Muhammed Said Güllüoğlü şöyle konuşuyor: “Bu Şanlıurfa’daki en yeni tesis, 5 yıl önce hizmete girdi. Dünyanın en büyük solar kurutma yatağına sahip ve Türkiye'de gübre üreten tek tesis. Gelen çamurlar uzun bir havalandırma sürecinde kurutuluyor. Üretilen gübre endüstriyel atık içermiyor, sadece insan ve şehir atığından oluşuyor. Çünkü 2009’da AB hibesiyle biz atık ve kanalizasyon sistemlerimizi, birleşik sistemden ayrık sisteme dönüştürdük.”
Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesi 2021 yılında bu gübre için Tarım ve Orman Bakanlığı’ndan kullanım izni aldı. Peki, Büyükşehir Belediyesi elde ettiği gübreyi nerede kullanıyor?
Bu soruyu Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesi Arıtma Tesisleri Daire Başkanı Yavuz Selim Boyacıoğlu yanıtlıyor: “Biz bu gübreyi Büyükşehir Belediyesi’nin tarım arazilerinde kullanıyoruz. Farklı sezonlarda aldığımız numuneleri TUBİTAK’ınki de dahil olmak üzere akredite laboratuvarlarda analiz edildi; gübrenin ağır metal ve kirletici içermediğinden emin olduk. Hangi bitki için ne kadar gübre uygulamak gerektiğini tespit etmek için testler yaptık. İdeal dozu belirledik ve gübreyi kullanmaya başladık. Önceden buradaki çamuru başka yere göndermek ve tarım alanlarımıza gübre almak için para öderdik, şimdi bu masraflardan kurtulduk. Geçen yıl sadece gübreden 55 milyon Türk lirası tasarruf ettik.”
DELEGATION OF THE EUROPEAN UNION TO TÜRKIYE
Büyükelçi tesis yetkilileriyle
Ekim 2023’te a tesisi ziyaret eden AB Türkiye Delegasyonu Başkanı, Büyükelçi Nikolaus Meyer-Landrut ise şöyle konuşuyor: “AB için alt yapı projeleri önemli bir değer taşıyor. Şanlıurfa’daki bu tesisin finansmanının da yüzde 85’i AB tarafından karşılandı. Bu tesisin çalışmasına tanıklık etmek gerçekten memnuniyet verici. Bu proje, herkes için somut faydalar sağlamada işbirliğinin, yenilikçiliğin ve sürdürülebilir uygulamaların gücünün bir örneğidir.”
Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesi Atık Su Arıtma Tesisi 2018’de AB’nin Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPA) kapsamında inşa edildi. Tesis atık suyu arıtırken bünyesindeki biyogaz ünitesinde elektrik üretiyor ve bu elektrikle kendi enerji ihtiyacının yüzde 75’ini karşılıyor.
IPA nedir?
Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPA), AB'nin 2007'den bu yana genişleme bölgesindeki reformları mali ve teknik yardımla desteklediği araçtır. IPA fonları, yararlanıcıların kapasitelerini katılım süreci boyunca geliştirerek, Türkiye’nin de içinde olduğu genişleme bölgesinde ilerici, olumlu gelişmelere yol açar.
