Дваесет и првиот состанок на Поткомитетот за економско-финансиски прашања и статистика во рамките на Спогодбата за стабилизација и асоцијација меѓу ЕУ и Република Северна Македонија се одржа на 17 октомври во Скопје. Со состанокот копретседаваа г. Андрија Алексоски, помошник-шеф на одделот за ЕУ и секторот за меѓународни финансиски односи во Министерството за финансии на Северна Македонија и г. Андрас Тари, заменик-шеф на оддел во Генералниот директорат за економски и финансиски прашања на Европската комисија. На состанокот на Поткомитетот беше направен преглед на најважните економски, монетарни и финансиски случувања и реформи во изминатата година.

Комисијата потсети дека економската конвергенција со просечните нивоа на ЕУ во однос на БДП по глава на жител изразено според стандардот на куповна моќ останува бавна. Од суштинско значење за земјите од Западен Балкан, за Европската Унија и за процесот на пристапување е да се забрза оваа стапка на конвергенција. Со цел да го поттикне ова, Комисијата утврди План за раст за земјите од Западен Балкан, кој вклучува нов инструмент со плаќања условени со спроведување на „Реформска агенда“, кохерентен и приоритетен пакет на насочени реформи.

Во однос на фискалната политика, Комисијата забележа дека проекциите за дефицитот и долгот на властите за 2024 година и за среднорочниот период се ревидирани во нагорна насока. Фискалната консолидација и усогласеноста со фискалните правила (сега одложени за 2027 година) остануваат клучни за зајакнување на макрофискалната стабилност. Ова треба да биде поддржано со конкретни мерки за приходи и расходи; подобрено фискално управување вклучително и целосна операционализација на Фискалниот совет; и внимателно управување со фискалните ризици кои произлегуваат, меѓу другото, од проектот за патниот Коридор VIII/X, енергетскиот сектор, задоцнетите плаќања и притисокот врз буџетот поради зголемувањето на пензиите и на платите во јавниот сектор. Со оглед на амбициозните планови за јавна капитална потрошувачка, подобрувањето на управувањето со јавните инвестиции останува важно.

Што се однесува до монетарната политика, Народната банка е фокусирана на ценовната стабилност. Од суштинско значење е да се обезбеди доволно цврст политички став за да се зацврстат инфлациските очекувања и да се поддржи валутата, како и да се заштити независноста на централната банка во нејзините клучни законски задачи, вклучително и прашањата за персоналот и платите. Северна Македонија извести за мерките за зголемување на конкурентноста на економијата и се осврна на усвојувањето и на спроведувањето на стратегијата за паметна специјализација и стратегијата за унапредување на извозот, како и на мерките за справување со неформалната економија.

Во однос на статистиката, Комисијата го пофали постигнатиот напредок, но ја истакна потребата да се спроведе пописот на земјоделството и да се обезбедат соодветен персонал и доволно финансиски средства за Државниот завод за статистика, што е од суштинско значење. Комисијата и Северна Македонија, исто така, се согласија дека земјата ќе продолжи да ја подобрува макроекономската статистика и да ја унапредува употребата на административни податоци за статистички цели.

На крај, Комисијата препорача ефикасно да се усвои и спроведе новиот закон за јавна внатрешна финансиска контрола, како и законот за државна ревизија насочен кон подобрување на оперативната независност на Државниот завод за ревизија и зајакнување на употребата на ревизорските извештаи од законодавството. Во однос на заштитата на финансиските интереси на ЕУ, беше договорено да се продолжи со зајакнување на ефикасното функционирање на мрежата на Одделението за координација на борба против измама на ЕУ средствата (АФКОС) и да се изгради механизам за евиденција на известувања за неправилности, како и соработка во истрагите.