Дваесетти Поткомитет меѓу ЕУ и Северна Македонија за транспорт, животна средина, енергетика и регионален развој
Во областа на животната средина, Северна Македонија бележи ограничен напредок во усогласувањето на нејзините еколошки политики со стандардите на ЕУ во области како што се квалитетот на воздухот и водата, управувањето со отпадот, заштитата на природата и проценката на влијанието врз животната средина. Комисијата ја истакна потребата владата да усвои пристап со вклученост на целата влада и економија за да се даде приоритет на еколошката интеграција на сите нивоа.
Во однос на цивилната заштита, и покрај тоа што е поврзана со Трансевропските услуги за телематика меѓу администрациите (TESTA), Северна Македонија сè уште не е интегрирана во системот на Заедничкиот комуникациски и информациски систем за итни случаи (ЦЕЦИС) поради прекини заради Ковид-19 и недостаток на ИТ персонал. Додека земјата го активираше Механизмот за цивилна заштита од шумски пожари на Унијата и ги објави плановите за реформирање на својот систем за цивилна заштита, конкретни активности не се преземени. Доцнењето на договорите за одржување на бројот за итни случаи 112 и недостатокот на финансиски средства дополнително ја загрозуваат функционалноста на системот.
Во однос на регионалната политика, постојат предизвици во административниот капацитет за управување со фондовите на ЕУ, со недостиг на кадар, доцнење во обуката и недостиг на постојано раководство на клучните позиции. Комисијата ја истакна потребата од подобра координација, посилно локално управување и поефикасна децентрализација за да се зајакне влијанието на регионалните политики. Ја повика Северна Македонија да оди над проценките направени на ниво на проекти и да ги процени пошироките ефекти од нејзините напори за регионален развој, истовремено вклучувајќи ги урбаните и територијалните аспекти.
Во однос на климатските активности, Северна Македонија се соочува со одложувања во критичните области, вклучително и усвојувањето на Законот за климатски активности и спроведувањето на рамките за мониторинг, известување, верификација и акредитација (MRVA). Во тек се ажурирања на Националниот план за енергија и клима, но итно е потребно дополнително усогласување со законодавството на ЕУ за клима и напредок во Националниот план за адаптација. Комисијата ја истакна важноста од брза и сеопфатна акција за исполнување на роковите.
Во однос на енергетиката, додека Северна Македонија ги унапредува проектите за декарбонизација и обновлива енергија, остануваат значителни празнини во усогласувањето со енергетските директиви на ЕУ, вклучително и Пакетот за интеграција на електрична енергија и Директивата за енергетска ефикасност. Формирањето на ново Министерство за енергетика беше поздравено, но предизвиците и понатаму постојат во зајакнувањето на инвестициите за зелената транзиција и ажурирањето на стратешките енергетски документи. Комисијата ги означи одложувањата во Инвестицискиот план за транзиција на јаглен како област која бара итно внимание.
На крај, во однос на транспортот, забележан е ограничен напредок во Трансевропската транспортна мрежа (TEN-T) и реформите во транспортната политика. Вклучувањето на Северна Македонија во Источниот медитерански коридор на Западен Балкан (WBEM) беше поздравено, но сè уште се потребни значителни напори за одржување на инфраструктурата, решавање на потребите за алтернативно гориво и подобрување на безбедноста на патиштата и железницата. Комисијата ја нагласи важноста од забрзување на развојот на железничкиот Коридор VIII и Коридорот X за позиционирање на Северна Македонија како регионален транспортен центар. Отворањето на железничкиот пазар и усогласувањето со стандардите за интероперабилност на ЕУ остануваат прашања од критична важност, како и понатамошниот развој на мултимодалниот транспорт и плановите за одржлива урбана мобилност (SUMP).
Како заклучок на состанокот, ЕУ ја повика Северна Македонија да ја зајакне својата политичка посветеност, да ги зајакне институционалните капацитети и да ги спроведе потребните реформи за исполнување на стандардите на ЕУ во овие сектори.