Uvaženi ministri,

generali,

ekselencije i gosti,

danas smo svjedoci značajnog trenutka -  ceremonije primopredaje dužnosti komandanta snaga EUFOR-a u Bosni i Hercegovini.

U ovoj tradicionalnoj ceremoniji, generalmajor Florin-Marian Barbu iz Rumunije  preuzima komandu od dosadašnjeg komandanta EUFOR-a generalmajora  Lászla Sticza i otvara novo poglavlje vodstva jedne od najistaknutijih mirovnih misija Evropske unije.

U decembru 2024. godine smo obilježili 20 godina EUFOR-ovog postojanog prisustva u Bosni i Hercegovini koje nas je podsjetilo na dugotrajnu posvećenost Evropske unije u očuvanju mira i stabilnosti u Bosni i Hercegovini i šire, ali i budućnosti ove zemlje kao jedinstvene, cjelovite, nezavisne i suverene članice Evropske unije.

EUFOR-ova misija Althea je kamen temeljac integrisanog pristupa Evropske unije u podršci lokalnih vlasti za održavanje bezbjedne i sigurne sredine koji istovremeno promoviše dugotrajnu stabilnost.  Uz svoj izvršni mandat koje je obnovilo Vijeće sigurnosti Ujedinjenih naroda 1. 11. 2024. godine, Misija naglašava svoju ključnu ulogu u očuvanju sigurnosti i zaštite Bosne i Hercegovine, ali i predstavlja dokaz dugotrajne geopolitičke predanosti Evropske unije.

U ovim okolnostima, Evropska unija će nastaviti da pruža podršku Oružanim snagama Bosne i Hercegovine u njenim naporima da unaprijedi svoje vojne kapacitete i sposobnosti.

Posljednjih godina je Evropska unija obezbijedila dva značajna doprinosa za Oružane snage Bosne i Hercegovine pod okriljem Evropskog instrumenta mirovne pomoći u području deminiranja i nabavke ključne opreme za jačanje kapaciteta Oružanih snaga BiH.  Cilj ove podrške jeste dalje ojačati ulogu Bosne i Hercegovine kao sigurnosnog faktora u ime Evropske unije, obzirom da BiH učestvuje u mnogim međunarodnim misijama.

Dozvolite mi da vas podsjetim da je sigurna i stabilna sredina ključna za napredak Bosne i Hercegovine na evropskom putu.  Kao što je to i potvrdilo Evropsko vijeće u martu 2024., Komisija je spremna da predstavi pregovarački okvir čim Bosna Hercegovina preduzme sve relevantne korake.

Nažalost, uprkos primjetnom napretku s početka prošle godine, svjedoci smo da se ova zemlja i dalje suočava sa značajnim izazovima.  U regiji sa rastućim geopolitičkim tenzijama, moramo primijetiti da se i dalje nastavljaju komemoracije koje su element razdvajanja, secesionistička retorika, podrivanje ustavnog poretka i napadi na povratnike.

Takva djelovanja su neprihvatljiva za zemlju koja teži da postane članica Evropske unije. Vlasti moraju poduzeti  konkretne korake na suzbijanju ovih negativnih trendova.  Moramo učiniti sve što je u našoj moći da ova godina, godina u kojoj obilježavamo 30 godina od potpisivanja Dejtonskog mirovnog sporazuma, bude godina u kojoj će Bosna i Hercegovina preduzeti transformativne korake prema članstvu u Evropskoj uniji.

Odlučno odmicanje od Dejtona ka Briselu znači osnaživanje demokratskih institucija, unaprijeđenje ekonomije i osiguravanje stabilnosti i prosperiteta za sve građane. Put od Dejtona ka Briselu je više od pukog ispunjavanja tehničkih zahtjeva. Radi se o stvaranju društva gdje svaki građanin odlučuje o svojoj sudbini, gdje je uspostavljena pravna država i gdje se u potpunosti realizuje potencijal ove zemlje.

I da zaključim, EUFOR je bio i ostao stub regionalne stabilnosti od 2004. godine, a pod besprijekornim vodstvom generalmajora Lászla Sticza, nepokolebljivo je ispunjavao svoju ključnu misiju i nastavio sa svojom nezamjenjivom ulogom u napretku ove zemlje.

Generalmajore Sticz, dragi  László, želim Vam izraziti veliku zahvalnost u ime Evropske unije za Vaše vojno vodstvo, izuzetan duh saradnje i napore da ojačate EUFOR-ove kapacitete.  Želim Vam zahvaliti i lično za Vašu izvrsnu i lojalnu saradnju u posljednjih pet mjeseci.

Generalmajore Barbu, dobrodošli! Radujem se saradnji s Vama i želim Vam svako dobro tokom Vašeg mandata!

Hvala vam.